Open of écht Open

Recentelijk is een nieuwe Microsoft Office uitgebracht. Voor het eerst is het standaard fomraat (zeg maar de .doc bestandjes) open. In die zin, dat het duidelijk beschreven, gedocumenteerd, en zelfs door de officiele standaarden organisatie ECMA als standaard is bestempeld.

Microsoft Word gebruikt dus eindelijk open standaarden, hoofdstuk gesloten, we kunnen allemaal weer gewoon Word en Excel gebruiken en OpenOffice wegdoen…

Maar helaas! Niet als we iets dieper graven:Het meest sprekende deel uit dat artikel is wel het vergelijk van de doelstellingen:> ECMA TC45 - Office Open XML Formats
Programme of work:
To Produce a formal Standard for office productivity documents which is fully compatible with the Office Open XML Formats This includes:- Produce a standard which is fully compatible with the Office Open XML Formats, including full and comprehensive documentation of those formats in the style of an international standard, with particular attention given to enabling the implementation of the Office Open XML Formats by a wide set of tools and platforms in order to foster interoperability across office productivity applications and with line-of-business systems.

  • Produce a comprehensive set of W3C XML Schemas for the Office Open XML Formats, with particular attention given to self documentation of the schemas and testing of the XSDs for validation using a wide variety of XSD tools of the market and cross platform.

  • To contribute the Ecma Office Open XML Formats standards to ISO/IEC JTC 1 for approval and adoption by ISO and IEC. Merk de belangrijke zin “produce a standard which is fully compatible with the Office Open XML Formats” op. Wat daar gezegd wordt is vrij vertaald: “De doelstelling van Microsoft was slechts om haar nieuwe office formaten te documenteren”.

Vergelijken we dat met de ODF doelstellingen:> OASIS Open Document Format for Office Applications (OpenDocument) TC.
Statement of Purpose
The purpose of this TC is to create an open, XML-based file format specification for office applications.
The resulting file format must meet the following requirements: - it must be suitable for office documents containing text, spreadsheets, charts, and graphical documents,

  • it must be compatible with the W3C Extensible Markup Language (XML) v1.0 and W3C Namespaces in XML v1.0 specifications,

  • it must retain high-level information suitable for editing the document,

  • it must be friendly to transformations using XSLT or similar XML-based languages or tools,

  • it should keep the document’s content and layout information separate such that they can be processed independently of each other, and

  • it should ‘borrow’ from similar, existing standards wherever possible and permitted. Ofwel, ODF heeft als doelstelling een open formaat te creëeren dewelke niet aan een specifiek product hangt, welke door iedereen te gebruiken is en dewelke ontworpen is om samen te werken met andere open standaarden.

Ook van belang is op te merken dat Microsoft in haar doelstelling heeft staan, een al ontwikkeld en al bestaand formaat “officieel” te certificeren. Terwijl ODF juist als doel heeft dat formaat te ontwikkelen. Tot zover de goede, of minder goede bedoelingen. Want wij, als dagelijkse gebruikers zijn maar in een ding geïnteresseerd: hoe goed werkt een en ander in dagelijks gebruik. Ook daar is weer duidelijk onderscheid te maken tussen ODF (Oasis) en OOXM (Microsoft). OOXM is ontwikkeld door en voor Microsoft. ODF is door een onafhankelijke club ontwikkeld en is niet ontwikkeld voor iemand specifiek. In de practijk is het grootste officepakket dat ook ODF gebruikt, OpenOffice. Maar kleinere pakketten zoals AbiWord of Koffice gebruiken het ook al als standaard formaat. Maar sinds kort kunnen al deze pakketten dus ook Microsofts OOXM gebruiken, omdat het immers open is. Gedocumenteerd hoe het werkt enzovoort. In theorie is dat ook zo. Helaas blijkt uit diverse practijkvoorbeelden, dat Microsoft helemaal niet goed standaarden ondersteund, nog haar eigen, nog die van anderen. > One of the great classic abuses of standards is when the dominant player has a few “bugs” which deviate from the standard – and are essential to interoperability.overshoot noemt hierbij ook nog een paar klassieke praktijkvoorbeelden van de gevolgen van een paar “bugjes” in ondesteuning van eigen standaarden.

Ofwel, om terug te komen op de vraag “wat betekent het in de practijk voor mij”: Microsoft producten zullen altijd net iets anders (beter?) werken hun eigen formaat dan andere systemen. Zij hebben het immers geheel in de hand.

En als laatste komt vaak het argument van “vrije keuze / vrije markt” naar voren als reden waarom we niet zo veel druk moeten uitoefenen op het gebruik van Open Standaarden, en de markt haar ding laten doen, en mensen gewoon late werken met Microsoft producten/formaten, omdat ze dat immers zelf kozen.

Waar hier de fout zit, is dat juist die vrije keuze in het gedrang is. Zelfs nu we dus twee open standaarden hebben, kunnen mensen in de practijki alleen maar kiezen tussen een product: Microsoft Office. Sterker nog, Microsoft heeft in het verleden al laten zien dat ze zelfs keuze tussen oude en nieuwe versies probeert weg te poetsen. Immers: Op een oud systeem kon je hun nieuwe documentformaten niet lezen, waardoor iedereen verplicht werd nieuwe versies aan te schaffen. Door een onafhankelijke, open, standaard te hebben, echt onafhankelijk, en echt open, kan iedereen die er behoefte, zin, tijd en/of geld voor heeft ondersteuning voor zulke standaarden in zijn programma/systeem inbouwen. Echter, wanneer een fomaat één op één gekoppeld is aan een product: OOXML aan Microsoft Office 2007, dan zien we practisch weer hetzelfde terug. Immers, Microsoft gaf al aan door te blijven ontwikkelen aan het formaat. Office 2010 (of hoe het oko gaat heten) zal dus wederom een defacto standaard woorden, door het monopolie van het meestgebruikte Office 2010.

Omdat de ontwikkelaars van ODF geen specifiek product voor ogen hebben, of hadden, is het veel stabieler en veel minder onderhevig aan de waan van de dag. Als Microsoft gewoon de al bestaande ODF standaard had gebruikt voor haar nieuwe Office producten, pas dan konden we spreken van echte keuzevrijheid.

Helaas, door het marketing geraas dat Microsoft heeft weten te veroorzaken, worden de echte redenen om Open Standaarden te gebruiken (door bijvoorbeeld overheden) nauwelijks meer gehoord. Helaas, nu zitten we opgescheept met twee standaarden die elkaar ook nog eens gaan beconcureren. Helaas, Microsofts standaard is lang niet zo ideaal (zoals hierboven weergegeven) dan het ODF formaat is. Helaas, zal door het monopolie het Microsoft formaat weer snel een defacto standaard worden, waarmee die concurrentiestrijd al vanaf uur nul oneerlijk gevoerd gaat worden.

Helaas zijn Jan en Alleman, die gewoon verslagjes willen tikken, of die een brief willen emailen, hier uiteindelijk de dupe van.

Over de auteur: Bèr Kessels is een ervaren webdeveloper met een grote passie voor techniek en Open Source. Een gouden combinatie om de techniek goed en efficiënt toe te passen. Volg @berkes op Mastodon. Of lees meer over Bèr.