Het verschil: Open Source en Open Standaarden
Overal is er opeens buzz over OpenNogwat. Directe oorzaak is een kamerdebat over de motie vendrik gisteren.
Helaas worden in alle discussies nu gevoerd twee compleet los-staande zaken door elkaar heen gebruikt. Open Standaarden en Open Source. Daarom een korte uitleg.### Open Standaarden Het gegeven dat je een Tostiapparaat koopt en het in het stopcontact kunt steken is te danken aan open standaarden. Aanbieders mogen elektriciteit maken/leveren/doorverkopen. De Tostiapparaat fabrikant weet dat alle in west-europa gebruikte stopcontacten gelijk zijn en bovendien allemaal 220 volt leveren. Afspraken tussen totaal verschillende markten (Nuon en Tefal zijn geen concurrenten) en tussen concurrenten (Nuon en Electrabel leveren allebei elektricteit die wij kunnen gebruiken voor het tosti apparaat) zijn de basis van deze open standaarden.
In de digitale wereld wordt iets dergelijks nagestreefd: Een document dat jij tikt moet door iedereen te lezen zijn, onafhankelijk van de aanbieder, soort computer, werkplek of budget. Als een overheid deze open standaarden voor bijvoorbeeld formulieren, documenten, administratie, en allerlei andere informatie gaat gebruiken kunnen we er altijd allemaal bij. Kunnen we altijd allemaal die informatie gebruiken. Het voorbeeld van hoe fout dit kan gaan, is Microsoft die een document-formaat (word .doc) heeft dat alleen gelezen kan én mag worden door software die Microsoft zelf maakt. Dat is vergelijkbaar met een tostiapparaat dat alleen werkt met brood van Super de Boer en elektriciteit van Nuon, in een keuken van siematic.### Open Source. Is niets meer en niets minder dan vrijgegeven broncode. Heel goed te vergelijken met een huis: Je kunt een huis kopen en daar de tekeningen bij krijgen. Wat je vervolgens met die tekeningen mag doen (of je met die tekeningen precies hetzelfde huis ook in Frankrijk mag bouwen bijvoorbeeld), is geheel afhankelijk van het contract met de architect of projectontwikkelaar.
Open Source betekent dat je de broncode kunt inzien. Wat je met die broncode mag is bepaald door licenties. Een van de meest gebruikte Open Source licenties is GPL, gebruikt voor onder andere Linux.
Open Source heeft dus niets met kosten te maken (vaak is Open Source gratis, maar dit is absoluut geen wet), nog zegt het iets over de vrijheid (broncode met GPL mag je aanpassen en verspreiden, mits je dat onder GPL blijft doen). Er is genoeg software waarvan de broncode vrijgegeven is, maar waar die broncode enkel gebruikt mag worden als documentatie: Zien wat je applicatie doet.
Meestal spreekt men daarom ook liever over FLOSS, Free Libre Open Source Software. Waarmee niet enkel de broncode vrijgegeven is, maar die ook vrije licenties heeft (Free), die weinig of niets met de prijs te maken heeft (Libre) en Open Source is (in tegenstelling tot de meeste freeware of demo software, die slechts gratis is).
De reden waarom overheden graag met Free/Libre Open Source willen werken, is dat ze ten eerste controle krijgen (de licentie staat het veranderen toe, zodat ook in jou piepkleine gemeente de software aangepast kan worden voor meer efficiëntie). En ten tweede is er de prijs: Veel FLOSS software vraagt geen geld voor haar licenties, dit kan (maar hoeft niet) tot besparingen leiden. Als laatste is een steeds grotere afhankelijkheid van een monopolist, Microsoft. Vele politici willen, uit al dan niet Practische beweegredenen, uitbreken uit deze afhankelijkheid.
Open Standaarden en Open Source hebben dus slechts een ding gemeen: het woord Open. Voor de rest staan ze geheel los van elkaar. Dat veel Open Source ontwikkelaars ook Open Standaarden promoten, heeft vooral met hun “geloof” in vrijheid en transparantie te maken. Dat de grootste software bouwer, Microsoft niet (veel) met Open Standaarden wil werken heeft niks met het feit dat hun broncode gesloten is, te maken. In hun geval proberen ze op alle fronten mensen in te sluiten in hun producten. Dit verwart velen, waardoor Open Standaarden gelijkgetrokken worden met Open Source. Laten we vanaf heden duidelijk aangeven over welke twee we het hebben.