Prorail onderhoud en risicomanagement

Bij Prorail gaan duizenden miljoenen (PDF) Euro per jaar erdoorheen. Een groot bedrijf dus. Nu heb ik tijdens mijn studie Operationele Technologie (het draaiende houden van technische systemen zoals een spoornet of een energiecentrale, in het kort) aardig wat risico-management, onderhoudsmanagement en aanverwante gehad. Genoeg om door de lulkoek die diverse “woordvoerders” van Prorail en NS ons de afgelopen dagen voorschotelden heen te prikken. Dat in Nederland een complex treinen-net ligt, daarover geen twijfel. Dus ook geen flauwe toespelingen naar treinen elders in Europa die wél rijden, dat zijn appels en peren. En die kun je volgens het spreekwoord niet vergelijken. En ook geen woord over de slechte naam die het OV hiermee zichzelf geeft, nét nu we in het kader van wat C02-reductie best wat meer mensen de trein in zouden moeten krijgen. Nee. Mij gaat het vooral om de kutsmoezen die ik voorbij hoorde komen. Prorail bleef allereerst erg onduidelijk waar het nu aan lag. Vandaag waren ze het over de smoes eens: Het ligt aan de wissels. Die vroren vast. Dat kan.

Maar nemen we een artikel van ruim anderhalf jaar geleden erbij.> Volgens de spoorbeheerder is de afgelopen jaren [vóór 2007 dus, BK] veel geïnvesteerd om de invloed van het weer tot een minimum te beperken. Zo is er een speciale gel ontwikkeld die het spoor ruwer maakt om het effect van de beruchte blaadjes op het spoor in de herfst tegen te gaan. Wissels worden verwarmd als het koud is, en als het warm is worden maatregelen genomen om spoorspatting, het uitzetten en vervormen van de rails, tegen te gaan.

Dan komt de kern van wat ik eerder noemde al naar voren: risico management en onderhoudsmanagement. Daarin maak je kansberekeningen. Net zoals ik uitreken of de jaarlijkse premie het waard is om me te verzekeren tegen diefstal van mijn laptop. Het is goed mogelijk dat de kans dat zóveel sneeuw valt als in de afgelopen dagen, niet opweegt tegen de enorme investering om je voor te bereiden op zoveel sneeuw. Dat is een keuze. Als je het goed doet, een bewuste, overwogen, gedocumenteerde keuze.

Bij onderhouds-management gaat dat precies zo. Hoe groot is de kans dat de harde schijf van de mailserver op je bedrijf crashed, afwegen tegen de kosten van ieder jaar de schijf vervangen. Als die afweging slecht is genomen, betaal je je krom aan harde schijven. Of ligt iedere zoveel dagen alles eruit en ben je alle informatie, orders, klanten enzovoort weer kwijt. Als je het goed doet, zorg je voor backups, bijvoorbeeld. Of weet iedereen dat “de mailserver weer platgaat voor onderhoud”. Dan weet iedereen waar zij of hij aan toe is. “Volgende week kun je de hele donderdagmiddag niet bij je mail” is stukken beter dan “kunnen jullie misschien kijken of op je laptop, thuis of ergens op een CD-tje nog je mail hebt, we zijn alles kwijt”. En zelfs dat is niet zo erg, als dat ooit een keuze was. Maar als hier nooit over is nagedacht, dan weet niemand waar hij of zij aan toe is. Was het een keuze van Prorail, dan kunnen ze daar gewoon eerlijk over zijn. “Bij meer dan 10CM sneeuw gene treinen. Bij meer dan driehonderd eikenblaadjes ook niet. En als het meer dan 100mm regent tussen Appelscha en Zevenaar, daar ook geen treinen”. Dan weet je als organisatie precies waar je aan toe bent. Je maakte keuzes. Misschien niet de slimste, maar je weet het tenminste.

Als dan veel sneeuw wordt aangekondigd, kun je dagen vantevoren persberichten rondsturen dat op donderdag 17 december nauwelijks treinen zullen gaan rijden. Naar verwachting. Wel zo fijn om te weten waar je aan toe bent.

Prorail lijkt echter volledig verrast. Dat geeft aan dat ze óf hun risicomanagement helemaal niet op orde hebben, óf dat ze liegen over dat verrast zijn. In allebei de gevallen moet daar eens goed de bezem erdoorheen. Want liegen, stilhouden en daarmee vele duizenden reizigers in grote moeilijkheden brengen, is grove nalatigheid. Op zijn minst. En je risicomanagement of onderhoudsmanagement nog steeds niet op orde hebben, na vele jaren, is een grove schande voor een miljoenenbedrijf.

Over de auteur: Bèr Kessels is een ervaren webdeveloper met een grote passie voor techniek en Open Source. Een gouden combinatie om de techniek goed en efficiënt toe te passen. Volg @berkes op Mastodon. Of lees meer over Bèr.