Uitgevers: maak van mij geen boekenpiraat
De Nederlandse e-book gaat hard de mp3 achterna. De volgende industrie, dit keer regionaal, staat op het punt kapotgepiraat te worden. Jammer? Nee, eigen schuld. Vandaag in de de Pers een zuur stuk over het uitblijven van de e-book. Niet de e-book reader, die is overal verkrijgbaar, maar het boek zélf. Sinds een kleine week lees ik mijn boeken ook digitaal, heerlijk. Ik ben vooral nog aan het hamsteren. Maar van de ruim 160 boeken, die ik er nu op heb staan, zijn er maar ongeveer 60 legaal. Het merendeel uit diverse public-domain, of creative commons bronnen, enkele gekocht. Die gekochte versies zijn allemaal dure it-boeken, van mijn wishlist. De rest is dus illegaal. Illegaal in de zin van: ik heb ook de papieren versie niet in de kast staan, ben niet van zins een legale versie te gaan aanschaffen en ik voel me geenszins shuldig over het “stelen” van het brood van de Schrijvers. Nou goed, een beetje schuldig, anders schreef ik dit stuk natuurlijk niet.
Dat zit zo: ik wíl graag ebooks kopen. Maar als het aanbod er niet is, kán ik weinig kopen. En Koop ik dus niet. Natuurlijk mag stelen dan nog altijd niet. Als de bakker zegt geen bruinbrood meer te hebben,heb ik pech. Ook al zie ik in de bakkerij nog rijen bruinbrood staan. Je kent het wel, op zaterdag staat de halve bakkerij vol met mensen die brood bestélden, mensen uit een generatie dat je vrijdag nog de bakker belde om op zaterdag een garantie op bruinbrood te hebben. Maar voor jou is het “op”.
Ik mag dan natuurlijk niet gewoon via de achterdeur de bakkerij binnenlopen en dan zelf mijn brood pakken. Als de bakker zegt dat het bruinbrood op is, heb ik me daar maar naar te voegen, dat is zijn beslissing. En zijn goed recht om mij met lege handen de winkel uit te sturen.
Zonder toestemming downloaden, is echter iets heel anders dan stelen. Het duidelijkste argument hiervoor, is dat als ik dat brood bij de bakker steelt, hij een brood minder heeft (en mogelijk dus mevrouw Pollux, die “besteld heeft” moet teleurstellen), maar als ik een ebook download, de uitgever nog altijd precies evenveel boeken heeft. Nogmaals, ik wíl graag kopen. Voor zaken waar ik waarde aan hegt, leg ik graag geld neer. Zo kocht ik in 2009 voor bijna €600 aan muziek, en films online en offline. En heb ik een abonnement op het NRC, ondanks dat ik iedere ochtend in de trein allerhande gratis krantjes doorspit. Om verschillende redenen wil ik graag betalen, maar dan moet mij dat wél mogelijk gemaakt worden.
Sterker nog, dan moet het niet alleen mogelijk zijn, het moet ook nog makkelijk zijn. Liefst makkelijkér dan zonder betaling downloaden. Dat is het allesbehalve. Een snelle google, doorklikken naar één van de vele downloads en klaar. Veel makkelijker dan tussen lijsten met papieren boeken zoeken naar de digitale versie. Dan allerlei (op bol.com negen, om precies te zijn, waaronder de altijd-leuke “zoek de random-reader voor ideal tussen de rommel in de rommella”) betaalstappen doorlopen en, tien euro armer, datzelfde boek op mijn reader te hebben staan.
Ik ga niet én betalen én moeilijker doen én me neerleggen bij een beperkt aanbod. Dan zoek ik de makkelijke weg. Die toevallig ook nog eens goedkoper, en makkelijker is. En als ik daar eenmaal aan gewend ben, voert de uitgever een achterhoedegevecht, bij voorbaat verloren, net als die vermaledijde muziekindustrie, die -tig jaar later geen raad meer weet. Daar waar Dirk Knops in de Pers concludeert dat hij zijn ebookreader dan maar laat liggen, vrees ik dat met mij, velen, hun ebooks dan maar illegaal gaan uitwisselen. Schiet op, geef me dat makkelijke, goedkope aanbod. Anders ben ik voorgoed een boekenpiraat.