F/Rite Air ICO
F/Rite air, was een 1-aprilgrap van IEX in 2005. Zij toonden hiermee aan dat mensen, zonder enige kennis van zaken, zonder enig onderzoek, aandelen kochten in een tech-bedrijf wat “gebakken lucht” verkocht. Dat was het hoogte (of laagte-)punt van de dot-com bubble.
Nu is er de blockchain bubble. Vooral zichtbaar in de vorm van ICO’s. Deze ICO’s zijn de laatste dagen overal in het nieuws.
ICO’s, initial coin offerings, zijn een nieuwe vorm van financiering voor bedrijven. Vooral bedrijven die “iets met blockchain doen”[1]. Na Bitcoin kwamen vele nieuwe cryptomunten (AltCoins) waarvan één hier bijzondere aandacht verdient: Ethereum. Omdat Ethereum naast een munt (de Ether) waarmee je elkaar (bijna nergens, haha) kunt betalen, een systeem bevat waarmee smart contracts geschreven kunnen worden. Klinkt vaag: daarom wat uitleg:
Een smart contract is een klein programma’tje dat verspreid wordt naar alle deelnemers op het Ethereum netwerk en welke dan door computer(s) op dat netwerk kan worden gedraaid. Het is dus openbaar, onafhankelijk en “van iedereen”. Een voorbeeld:
Een smart contract met daarin een klein adreslijstje van 10 “personen”. Aan het begin van de maand wordt in dit smart contract een bedrag gestort door Bas. En aan het einde van de maand, mogen deze 10 personen 1/10e van het bedrag innen.
Een heel simpele vorm van een “loonadministratie” als smart contract: loonadministratie op de Blockchain; en we noemen het BlockWage.
Het doel en voordeel is niet meteen duidelijk, maar is er wel:
Gedurende de maand zit het “bedrag” vast: Baas Bas heeft het al overgemaakt, en kan het niet terughalen. De tien werknemers weten zeker dat Bas er niet met de pot vandoor kan, ook al wonen deze 10 mensen over de hele wereld en staat Bas bekend als iemand die nogal vaak en snel “failliet” gaat: ze weten zeker dat het loon van deze maand binnen komt: het staat immers al klaar in het Smart Contract, iets wat door iedereen gecontroleerd kan worden: wiskundig te bewijzen is, zelfs. Zonder dat iemand Bas kent, vertrouwt of zelfs maar weet wie het eigenlijk precies is, weet iedereen zeker dat 10 vastgestelde personen een bedrag aan het eind van de maand kunnen ophalen.
Je kunt dit zo ingewikkeld maken als je wilt. Met urenadministratie die voor de verdeling zorgt, of een democratisch stem-systeem in weer andere smart-contracts, die bepaalt welke personen in het adreslijstje staan en wat de verdeelsleutel is, enzovoort. Laat je fantasie de vrije loop, je kunt het zo uitgebreid maken als je wilt, met ingebouwde spaarregelingen, fooienpotten, bonussen, etcetera. En alles wordt bestuurd vanuit een “democratisch” stem-systeem.
Iedereen mag “tokens” inzetten om te stemmen. Eén token is één stem. En die tokens, die beheer je weer met smart contracts, kunnen mensen onderling uitwisselen enzovoort: een “munteenheid voor binnen één bedrijf”, zeg maar. Uiteraard kun je een deel van je loon uitgekeerd krijgen in deze tokens. We noemen het systeem “BlockWage” en die tokens zijn WageCoins.
Kortom, die smart-contracts, daar kan van alles mee. Eigendomsrechten, huurcontracten, CO2 certificaten, landingsrechten, een stadspark met een eigen budget, uit te keren aan iedereen die het park onderhoudt. Enzovoort.
En dit gaat de wereld veranderen. Wat precies, weet niemand. Er zullen bestaande bedrijfstakken vervangen worden door smart-contracts. Er zullen enorm veel “smart contract” bedrijven floppen en er zullen bedrijven met heel onverwachte toepassingen gigantisch rijk worden. Er zal enorm veel geld verdiend en verloren worden rondom zulke bedrijven. En dat maakt hebberig.
Terug naar de ICO’s. Wanneer iemand een heel set aan smart-contracts verzint om een bestaand systeem om te gooien, heeft deze vaak geld nodig. En omdat een “lening van de bank” duur, moeilijk en traag is, kun je net zo goed al heel vroeg investeerders aantrekken: crowdfunding. En omdat een beursgang duur, moeilijk en traag is, en het opzetten van een aandelenstructuur dat ook is, kun je net zo goed diezelfde smart contracts inzetten. “De eerste 20% van de WageCoins worden verkocht aan vroege deelnemers. De volgende 80% gebruikt om de lonen uit te betalen”. Een PDFje erbij waarin je met wiskunde, statistiek en wat economie aantoont dat het de hele wereld gaat veranderen een miljoen dollar voor een tweet over jou BlockWage/WageCoin van een of andere beroemdheid en bam, het geld stroomt binnen.
En dan blijkt BlockWage inderdaad een knallend succes in de landbouw, omdat werknemers de werkgevers daar niet vertrouwen, uitzendbureaus enorme marges berekenen en arbeiders de ene dag tomaten staan te plukken bij Boer Tomas en de volgende dat Bollen pellen bij Boer Pelle en daarom loon uitkeren nogal ingewikkeld is.
Waardoor die WageCoins waardevol zijn. Die landarbeiders houden de 2% WageCoins zelf vast of maken ze over naar hun vakbondsvertegenwoordiger, omdat ze hiermee samen meer dan de helft van de zeggenschap hebben over het bedrijf dat hun loon bepaalt en betaalt. Waardoor die 20% die tussen aandeelhouders verhandelt wordt steeds duurder wordt. Winst! Rijkdom! Miljoenen!
Of, BlockWage blijkt inderdaad gewoon een heel slecht idee en na het verkopen van de eerste “20%” voor anderhalf miljoen Euro, vertrekt heer Mallory, de bedenker, naar de Bahama’s met de pot.
Omdat mensen hebberig zijn en bijna iedere maand op tv of bij DWDD of een of ander “leken”-programma horen over mensen die schatjehemeltjerijk werden met Bitcoins of andere “blockchain dingen” willen zij dat ook. Enorm veel mensen balen dat “ze er niet op tijd bij waren”.
En daar maken ook oplichters graag gebruik van. Door te doen alsof dit “het nieuwe Bitcoin” is, een hype te creëren, zorgen ze ervoor dat (tien) duizenden mensen vooraan staan, in de hoop dat ze nu wel “op tijd erbij zijn”. Het wrange is, dat sommige van die “Tokens” ook heel even heel veel waard worden: deze “aandelen” schieten in de eerste dagen in prijs omhoog; waarmee de eerste instappers dus enorm veel geld kunnen verdienen. En die verhalen de volgende hype bij de volgende ICO alleen nog groter maken. Bijvoorbeeld The world’s first 100% honest Ethereum ICO.. Het F/Rite air van 2017, ironisch, maar met een heldere boodschap: stuur nooit geld naar een willekeurig persoon op het internet. Een boodschap die, helaas, niet vaak genoeg herhaald kan worden.
Dus zijn er tussen een paar heel mooie ideeën, een paar geweldige ondernemers en een paar bedrijven met gigantische potentie, een heleboel oplichters.
Het bericht dat we uit de huidige aandacht voor ICO’s moeten meenemen is vooral dat “goed informeren” van cruciaal belang is. Ken je mensen erachter? Vertrouw je die? Vertrouw je het bedrijfsmodel? Het plan?
Klinkt het te mooi om waar te zijn? Dan is het dat waarschijnlijk ook. Is het een mooi onderbouwd plan door iemand die je kent en waaraan je graag wat geld wilt geven om daarmee zijn plan uit te werken? Dan kan het best wel eens werken.
[1] Wanneer ik het hier over “Blockchain” heb, bedoel ik vooral de technische betekenis: een decentraal kasboek:
Een blockchain […] is een gedistribueerde database die een gestaag groeiende lijst bijhoudt van data-items die gehard zijn tegen manipulatie en vervalsing. Zelfs de beheerder van nodes kan deze gegevens niet vervalsen.[…] Dit gebeurt door middel van een consensus. Met een blockchain kan ervoor worden gezorgd dat een derde partij niet nodig is om de betrouwbaarheid van een transactie te waarborgen. Wikipedia
[2] Een loonadministratie op de blockchain, BlockWage, dus, zie ik niet veel kans maken, hoogstens in (internationale) arbeidsrelaties waarbij men elkaar helemaal niet kent en vertrouwt. Maar daar gaat het hier niet om
