Algemene Voorwaarden Deponeren met Bitcoin Blockchain en IPFS

Anno 2019 gaat het deponeren van algemene voorwaarden, bij de KVK gelukkig al wel digitaal. Maar daar is dan alles ook mee gezegd. In de instructies van deze KVK is te lezen:

“Voorzie het document van je bedrijfsnaam (deze bedrijfsnaam moet gelijk zijn aan de naam waarmee je bent ingeschreven in het Handelsregister) en stuur dit naar …. De datum van ontvangst van je mail of post wordt gehanteerd als deponeringsdatum. Zodra de deponering is geadministreerd ontvang je een bevestigingsbrief met de datum van deponering en een factuur.

Dit is omslachtig, foutgevoelig en daarmee duur. Een alternatief, maar meestal nóg duurder, en vaak net zo omslachtig, is om je algemene voorwaarden bij een rechtbank te deponeren.

De KVK, en rechtbank verzorgen bij het deponeren twee belangrijke functies:

  1. Een externe partij (iemand anders dan jij of je klant) heeft een kopie van je algemene voorwaarden
  2. Een vertrouwde externe partij zet een datumstempel op je document: bewijs dat jij op datum T het document D had.

Laat dit nu juist twee functies zijn waar een gedecentraliseerde database (blockchain) uitermate geschikt voor is!

Dus bedachten wij met Nobleton een deponeringssysteem waarbij we moderne technologie, nieuwe en open standaarden aaneen koppelen om die twee functies te verzorgen. Vooralsnog enkel voor het Deponeren van algemene voorwaarden.

Het mooie -volgens mij dan- is dat iedereen dit na kan maken en na kan doen. Bij ons is het geautomatiseerd en -vinden wij- super gebruiksvriendelijk. Maar alle technologie is vrij, gratis en openbaar te gebruiken en zelf te controleren. Met wat onderzoek, het installeren van wat software en het aaneen koppelen van checksums, en digitale gereedschappen, kun je het best zelf doen. Gratis, en onafhankelijk van ons, de KVK of andere bedrijven. Wij nemen je deze stappen en dat onderzoek uit handen.

Hoe werkt dat dan ongeveer? (Terzijde: ik ben me bewust van de oversimplificatie en manke analogieën; het klopt inderdaad theoretisch niet perfect. Het gaat mij om het uitleggen van de principes, niet om de wiskundige of cryptografische juistheid)

OpenTimestamps

Dit is zowel een protocol als een vrij te gebruiken dienst. De dienst is OpenTimestamps.org. Waarop je eenvoudig documenten kunt uploaden en daarvan een cryptografisch bewijs ontvangt dat dit document bestond op het moment van uploaden. Dit bewijs gebruikt de Bitcoin Blockchain.

OpenTimestamps, het protocol, is een lijst afspraken en standaarden waaraan software moet voldoen die gebruik wil maken van deze stempeldienst. Of waaraan software moet voldoen om zélf een stempeldienst te worden. Het is dus geen bedrijf, of stuk software; je zit dus niet vast aan één dienst, één software of één partij.

In grote lijnen zeggen de afspraken dat een tijdsstempel als volgt gezet wordt:

  1. Maak een checksum van een document. Een checksum is een cryptografisch begrip, te complex om hier in detail uit te leggen, maar hier voldoet het om het te zien als een “vingerafdruk”: Elk uniek document heeft een unieke vingerafdruk. Verandert er één letter of byte, dan krijg je een hele nieuwe vingerafdruk.
  2. We slaan deze checksum in een Merkle tree. Dit kun je zien als een cryptografische database waarbij je honderden of duizenden zulke checksums kunt “samenvatten” in één checksum. En waarbij die éne checksum bewijst dat al die honderden er ook inzaten. Een OpenTimestamp server verzamelt documenten gedurende minuten, of uren en maakt er dan één zo’n “samenvatting” van. Je kunt het ook zien als “de vingerafdruk van honderden vingerafdrukken”.
  3. Deze éne checksum wordt opgeslagen in de Bitcoin Blockchain. Een transactie van €0,00, waarbij, als het ware, de samengevatte vingerafdruk van honderden documenten als “betalingskenmerk” wordt opgenomen. Pas als er genoeg documenten verzameld zijn wordt het gestempeld. Maar nooit wordt langer dan enkele uren gewacht. Meestal binnen minuten al.
  4. Een verwijzing naar de transactie, doet nu dienst als “tijdstempel”. Je hebt nu bewijs dat jij ten tijde van deze transactie het document had. Die verwijzing is tevens een soort “eigendomsbewijs” dat jíj het liet stempelen en niet je concurrent.

Bitcoin

We gebruiken de Bitcoin blockchain voor deze tijdstempels. Ten eerste, omdat hiermee het eerste, bekendste en meestgebruikte stempelprotocol, OpenTimestamps werkt. Maar ten tweede, omdat Bitcoin veruit de “veiligste” en meest bestendige blockchain is.

Bitcoin is de meestgebruikte blockchain, met de grootste hoeveelheid miners en deelnemers. Daarmee is het een blockchain waarin het zó enorm duur is om achteraf nog iets te wijzigen, dat dit nu én in de toekomst als onmogelijk geacht wordt.

Kortom: staat de “vingerafdruk” van je algemene voorwaarden er eenmaal in, dan kan niemand het meer wijzigen.

Bij centrale partijen als de KVK is dat wel mogelijk. De KVK kan door een hack, storing, menselijke fout, onder dwang, of theoretisch zelfs kwaadwillendheid, achteraf deponeringen best nog veranderen. Op de Bitcoin Blockchain is dat onmogelijk.

IPFS

Vastleggen dat een document bestond op datum T, is één ding. Dat jíj het in handen had op datum T een tweede.

Maar nét zo belangrijk is het kunnen opvragen van gedeponeerde documenten. Al je klanten moeten je algemene voorwaarden kunnen opvragen, ongeacht of jowu bedrijf nog bestaat, of dat jij ze (nog) wel wilt overhandigen aan die vervelende klant.

Wij gebruiken hiervoor een decentraal bestandssysteem: IPFS. IPFS kun je vergelijken met een enorme “online schijf” waarbij iedereen die eraan deelneemt, kleine stukjes van zijn schijf beschikbaar stelt en die, aaneengeregen, een enorme, onafhankelijke schijf vormen.

Een nadeel bij deze techniek is dat een bestand wat weinig gebruikt wordt, na verloop van tijd niet meer beschikbaar is. De redenen hiervan zijn vrij technisch, maar wij lossen dat voorlopig op door de bestanden te blijven “seeden”: door ze zelf actief te blijven verspreiden over het netwerk. Wij zoeken nog naar andere partijen die dit met ons willen gaan doen. Helemaal 100% onafhankelijk is het dus nog niet. Voor de geïnteresseerden: bedrijven achter IPFS werken hier ook aan met onder andere FileCoin.

Onafhankelijk betekent daarin dat het in principe niet uitmaakt of Nobleton de documenten nog heeft, of dat een centrale hostingpartij de servers wel online houdt: zolang het IPFS-netwerk van “aaneengekoppelde schijven” online blijft, zijn de bestanden te delen. Het is ook niet mogelijk om bestanden te wijzigen of te verwijderen. Wanneer versie 13.37 van je algemene voorwaarden gedeeld zijn, zijn ze beschikbaar onder de vingerafdruk van dat document. Verander je één letter erin, en wordt die geüpload, dan heeft dat een andere vingerafdruk: het is een nieuw bestand. Dit nieuwe bestand staat nu naast het oude. Iedere vingerafdruk vormt meteen ook een URL (een link) waarop het document te downloaden is. Hiervoor is geen speciale software nodig. Voor het plaatsen, het uploaden dus, wel.

Dit zijn geweldige eigenschappen voor het deponeren en beschikbaar stellen van documenten. Immers: je bent niet afhankelijk van de medewerking van bedrijven, partijen of personen om bij de algemene voorwaarden van die bedrijven te komen. Je kunt ook onafhankelijk nagaan of een versie wel exact klopt: niemand kan documenten per ongeluk of stiekem veranderen.

Bij Nobleton is deze IPFS-vingerafdruk (en dus de link om het te downloaden van het IPFS netwerk) tevens ook het deponeringsnummer. Simpel en doeltreffend.

De toekomst van “Deponeren”

Wij geloven dat deze moderne technieken als Bitcoin, Blockchain en IPFS het mogelijk maken om véél goedkoper én zonder derden of centrale partijen, documenten te kunnen deponeren. Dit is nu nog erg ingewikkeld, maar wij denken dit veel eenvoudiger te kunnen maken. Eenvoudiger nog dan deponeren bij “klassieke” partijen als de KVK of een rechtbank.

Onze volgende stap is om bestanden ook te kunnen versleutelen, waardoor je met dit systeem ook geheime documenten kunt deponeren. We zijn dit nog aan het onderzoeken en aan het testen: we moeten immers zorg dragen dat het nu én in de toekomst met veel krachtigere computers, alles goed en sterk versleuteld is en blijft.

Daarnaast werken we aan een zoekmachine voor de gedeponeerde algemene voorwaarden. Deze moet ook helemaal onafhankelijk draaien: ongeacht of wij over tien jaar nog bestaan: jij kunt de gedeponeerde documenten terugvinden!

Stay Tuned.

Woodcut from Doré. Purely illustrative
Doré Houtsnede. De enige functie hiervan is een mooiere layout. En de gravures zijn gewoon mooi

Over de auteur: Bèr Kessels is een ervaren webdeveloper met een grote passie voor techniek en Open Source. Een gouden combinatie om de techniek goed en efficiënt toe te passen. Volg @berkes op Mastodon. Of lees meer over Bèr.